Jaarverslag Raad van State 2016 *vol*

« terug naar overzicht

Datum
30 mei 2017

Deze bijeenkomst is vol, aanmelden is helaas niet meer mogelijk!

Evenals voorgaande jaren hebben we mr. J.P.H. Donner, vice-president van de Raad van State, bereid gevonden een toelichting te geven op het Jaarverslag 2016 van de Raad. Hij zal dit doen op dinsdag 30 mei a.s.

In het Jaarverslag signaleert de Raad een aantal bedreigingen voor onze democratische rechtsstaat. Ieder van die bedreigingen (breuklijnen in de fundamenten) vergt nadere reflectie, een fundamenteel antwoord en bezinning op de implicaties daarvan voor het eigen beleid.

 Het gaat dan om:

  • de heropleving van vertrouwen in nationale zelfgenoegzaamheid en macht ten koste van samenwerking en rechtsverhoudingen;
  • het uiteenlopen van democratie en rechtsstaat en
  • voor de opkomst van andere visies waarin de directe democratie de vertegenwoordigende democratie verdringt.

Het antwoord op mogelijke ‘aardschokken’ als gevolg van die breuklijnen is, volgens de Raad, gelegen in het versterken van maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht waarmee ze kunnen worden opgevangen. Dat vergt versteviging van de Europese samenwerking en versterking van de schokbestendigheid van de eigen instituties en samenleving. Het gaat daarbij niet alleen om het functioneren van de rechtsstaat en de democratie, maar ook om de institutionele ordening op het terrein van het digitale verkeer en de informatiesamenleving.

Internationale samenwerking blijft, volgens de Raad, absoluut noodzakelijk, gezien het grensoverschrijdende karakter van de grote vraagstukken waarvoor de moderne samenleving staat, zoals klimaat, terrorisme, veiligheid, migratiestromen en technologische ontwikkeling. Daarbij is het van belang dat de staat moet kunnen blijven vertrouwen op handhaving van eerder gemaakte internationale (Europese) afspraken. Zijn deze niet meer vanzelfsprekend en eenzijdig opzegbaar wanneer dit zo uitkomt, dan stelt dit grenzen aan de overheidsfuncties en maatschappelijke ontwikkelingen die daarop kunnen worden gebouwd.

De democratische rechtsstaat berust, volgens de Raad, primair op bestendige en wederkerige verhoudingen binnen een gemeenschappelijke rechtsorde en niet op prestaties, verplichtingen en bindingen die uit afzonderlijke transacties voortvloeien. Recht, ordening, instituties, bestendige procedures worden gauw als hinderlijke belemmering gezien als zij de gewenste resultaten in de weg staan. Het is dan verleidelijk om ze te negeren, te ridiculiseren of als verouderd weg te zetten, met een beroep op een mandaat van de kiezers, een parlementaire meerderheid of een acute noodzaak. Dit leidt, volgens de Raad, tot besluitvorming die, in plaats van op ordening, normen, verbinding van belangen en waarden en de lange termijn is gericht, gericht is op transactie, resultaten, incidenten en de waan van de dag. Die ontwikkeling is ook in ons land zichtbaar. Het schept een (ongewenste) voedingsbodem voor een groeiende tegenstelling tussen democratische en juridische legitimatie.

Over deze en andere belangwekkende conclusies uit het jaarverslag van de Raad van State zal vice-president Donner spreken. Wetgevingsjuristen, overheidsjuristen en beleidsmedewerkers zijn bij deze kosteloze bijeenkomst van harte welkom.

Deze bijeenkomst is vol, aanmelden is helaas niet meer mogelijk!

Datum               30 mei 2017

Tijdstip              15.30 - 17.00 uur (inloop vanaf 15.15 uur), na afloop borrel

Locatie              Academie, Lange Voorhout 62 te Den Haag