Wetgevingsjuristen besteden een groot deel van hun tijd aan het opstellen of beoordelen van voorgenomen regelgeving. Dat houdt veel meer in dan het schrijven van teksten. Er moet onderzoek gedaan worden en beleid ontwikkeld. Overleg en consultatie met anderen is noodzakelijk, ook met degenen die de regeling moeten uitvoeren. De juridische houdbaarheid van de regels moet gegarandeerd worden. Bovendien wordt in het politieke proces gezocht naar democratische legitimatie van de wettelijke regels.
Wetgevingsjuristen onderzoeken samen met beleidsmedewerkers het maatschappelijke probleem dat aangepakt moet worden. Gaat het werkelijk om een probleem en moet de overheid er iets aan doen? Zo ja, wat is dan het beleidsdoel en wat zijn de instrumenten om het probleem aan te pakken? Wat zijn de te verwachten effecten daarvan? En hoe vertaal je alles in goede regels die zo min mogelijk lasten opleggen aan burgers, bedrijven en bestuursorganen? Dit soort vragen moet steeds worden gesteld!
Als men een idee heeft wat gedaan kan worden, is overleg met belanghebbenden, uitvoeringsinstanties en toezichthouders noodzakelijk. Ook worden tegenwoordig veel voorstellen op internet in consultatie gegeven. Het commentaar uit deze overleggen en internetconsultaties is vaak bruikbaar om een voorstel beter af te stemmen op de praktijk.
Wetgevingsjuristen hechten er sterk aan dat de regels in overeenstemming zijn met de Grondwet en internationale verdragen. Ook bewaken zij de kwaliteit van het proces waarin die regels tot stand komen, van het begin, voordat besloten is dat wetgeving nodig is, tot aan de bekendmaking en inwerkingtreding van de nieuwe regeling. Het regisseren van de totstandkoming van regelgeving is één van de meest uitdagende aspecten van hun werk.
De voorbereiding van wetsvoorstellen in overleg met allen die belang hebben bij die voorstellen, is eigenlijk nog maar het begin van het werk. De volksvertegenwoordiging moet ervan overtuigd raken dat de gekozen aanpak inderdaad goed is; zij kan ook zelf die aanpak bijsturen. Een goede parlementaire behandeling van de voorstellen is noodzakelijk om deze democratisch te legitimeren. Ministers zetten zich daarvoor in en wetgevingsjuristen ondersteunen daarbij. Pas na een stevig debat kunnen wetsvoorstellen worden vastgesteld en als wet gepubliceerd.
